H δίκη του Μάικλ Τζάκσον και ο ρόλος των ΜΜΕ

Aπο τον David Walsh

15 Ιουνίου 2005

Μετάφραση:΅Aris Mixalopoulos

To άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε λίγες μέρες μετά την αθώωση του Μichael Jackson ,τον Ιούνιο του 2005, και είναι ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε τότε. Ο David Walsh καταγράφει το ρόλο που έπαιξαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη διαμόρφωση και θεμελίωσης μια τελείως αρνητικής και λανθασμένης εικόνας του τραγουδιστή.

Περισσότερες Πληροφορίες

Η αθώωση του Μαικλ Τζάκσον για την υπόθεση της παιδικής παρενόχλησης και τις παρεμφερής κατηγορίες είναι απολύτως ευπρόσδεκτη. Είτε πρόκειται για σημάδι της αλλαγής της κοινής αίσθησης είτε για ένα μεμονωμένο επεισόδιο, η απόφαση των ενόρκων στη Σαντα Μαρία της Καλιφόρια να αθωώσουν τον τραγουδιστή για όλες τις κατηγορίες,είναι σωστή τόσο από νομική όσο και από ανθρώπινη σκοπιά. Στην σύγχρονη Αμερική, δυστυχώς, λογικά και πολιτισμένα συμπεράσματα σε τέτοια πικρά επεισόδια είναι πολύ σπάνια.

Με αντικειμενικούς όρους, η απόφαση των ενόρκων να αθωώσουν τον Τζάκσον αποτελεί μια δηκτική μομφή εναντία στην εκδικητική δίωξη, υπό την ηγεσία του εισαγγελέα της Σάντα Μπάρμπαρα ,Thomas Sneddon, και υποστηριζόμενη από τα κυνηγόσκυλα της ακροδεξιάς. Η ετυμηγορία της απόρριψης ακόμη και των μικρότερων κατηγορίων, αντιπροσωπεύει μια καταγγελία εναντίον της απάτης και του κακόβουλου χαρακτήρα της υπόθεσης της κατηγορούσας αρχής. Η απόφαση της επιτροπής των ενόρκων εναντιώθηκε επίσης σε μια σειρά από αποφάσεις από τον δικαστή Rodney Melville,οι οποίες ευνόησαν τον εισαγγελέα.

Επιπλέον ,η αθώωση του Τζάκσον αντιπροσωπεύει ένα είδος κατηγορητηρίου για τον ανέντιμο ρόλο που έπαιξαν τα αμερικάνικα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία νομιμοποίησαν και προσπάθησαν να ενισχύσουν την υπόθεση εναντίoν του τραγουδιστή. Η ετυμηγορία εξέπληξε πολλούς από τους ειδήμονες των ΜΜΕ , που έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να στιγματίσουν και να δαιμονοποιήσουν τον Τζάκσον κατά τους τελευταίους 18 μήνες.

Αμέσως μετά το την ανάγνωση των ετυμηγοριών, προτού οι παρουσιαστές των ειδήσεων και οι συνάδελφοί τους συνειδητοποιήσουν καν τα πραγματικά γεγονότα, μια σειρά από δημοσιογράφους τηλεοπτικών σταθμών αναγνώρισαν αυτό που κάνεις τους δεν είχε προηγουμένως παραδεχτεί δημοσίως – ότι δεν υπήρξε ποτέ σοβαρή υπόθεση εναντίον του Τζάκσον. Ωστόσο, η προσέγγιση των μέσων γρήγορα μετατοπίστηκε και έγιναν προσπάθειες δυσφήμισης της σημασίας της ετυμηγορίας ,με το να δοθεί έμφαση στις επιφυλάξεις μερικών μελών της επιτροπής των ενόρκων για την συμπεριφορά του Τζάκσον στο παρελθόν. (Σημείωση. Οι συγκεκριμένοι ένορκοι ήταν δύο και οι επιφυλάξεις τους γεννήθηκαν όταν άρχισαν να τους γίνονται προτάσεις πολλών χιλιάδων δολαρίων για έκδοση βιβλίων εναντίων του Τζάκσον. Τα υπόλοιπα μέλη της επιτροπής των ενόρκων καταδίκασαν την κίνηση τους αυτή και τα λεγόμενά τους.)

Για μια ακόμη φορά, τα στελέχη των μέσων ενημέρωσης και οι «ειδήμονες» φανέρωσαν την άγνοία τους και την ενστικτώδη εχθρότητά τους σε στοιχειώδεις δημοκρατικές αρχές. Ακόμα και αν κάποια μέλη της επιτροπής των ενόρκων είχαν επιφυλάξεις σχετικά με τη συμπεριφορά του Τζάκσον ή υποψίες για παραπτώματα του παρελθόντος, έκαναν αυτό που υποτίθεται ότι έπρεπε να κάνουν :είδαν τα στοιχεία, τα συζήτησαν μεταξύ τους και αποφάσισαν ότι η πλευρά της δίωξης δεν είχε αποδείξει την υπόθεσή της. Ήταν αυτή η επίμονη προσήλωση στους νομικούς κανόνες και τις δημοκρατικές αρχές – συμπεριλαμβανομένου και του τεκμηρίου αθωότητας,- που ενόχλησε τόσο το καθεστώς το νομικό και αυτό των μέσων- οι οποίοι έχουν προ πολλού απορρίψει οποιαδήποτε συμμόρφωση τέτοιου τύπου.

Ακόμα και αν ο Τζάκσον ήταν ένοχος για παρενόχληση, δεν θα άξιζε την άγρια μεταχείριση που έλαχε στα χέρια της πολιτείας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Καμία ταπείνωση δεν είναι αρκετά μεγάλη, κανένας εξευτελισμός αρκετά πλήρης για αυτές τις δυνάμεις.

Ο Τζάκσον φάνηκε να είναι εξαντλημένος και στα πρόθυρα της κατάρρευσης με το τέλος της δίκης. Στη βαρβαρότητα του Sneddon μπορεί κανείς να δει το χαρακτήρα της αμερικανικής άρχουσας ελίτ: αδαής, απερίσκεπτος, , πικραμένος , διώκοντας συνεχώς οποιονδήποτε και οτιδήποτε που υπαινίσσεται αντίθεση ή «αντικουλτούρα».

Ποιος ήταν ο λόγος που ο Μαικλ Τζάκσον πέρασε από δίκη; Ήταν επειδή ο τρόπος ζωής του είναι διαφορετικός ή ακόμη και παράξενος; Ήταν επειδή πολλοί θεωρούν ότι είναι γκέι; Επειδή είναι μαύρος; Στο παρανοϊκό, πορνογραφικό όραμα της άκρας δεξιάς, ο Jackson αποτελεί πρόκληση και απειλή για τις «Αμερικανικές αξίες».

Για τα αμερικανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, η δίκη του Jackson ήταν ένα απροσδόκητο καλό. Ανίκανοι ή απρόθυμοι να παρουσιάζουν την αλήθεια για ό, τι έχει σημασία, τα μέσα έλκονται ενστικτωδώς από το οτιδήποτε που θα μολύνει την κοινωνική ατμόσφαιρα. Με την υποστήριξη για τον πόλεμο στο Ιράκ και την εσωτερική πολιτική του Τζόρτζ Μπούς να βυθίζεται, οι προσπάθειες εκτροπής της προσοχής του πληθυσμού από τα φλέγοντα θέματα της ημέρας γίνονται όλο και πιο φρενήρης.

Η γενική αντίδραση απο μέσα ενημέρωσης στην ετυμηγορία στου Τζάκσον ήταν κατάπτυστη, αν όχι δυσφημιστική. Ένας καλεσμένος ερωτηθείς από τον Shepard Smith του Fox News αποκάλεσε τον Τζάκσον « το τέρας από τεφλόν» ενώ ισχυρίστηκε ότι « χρειαζόμαστε τέστ IQ για τους ενόρκους.» Αμέτρητοι σχολιαστές ρώτησαν τον Sneddon, τον συνήγορο υπεράσπισης Thomas Mesereau και διάφορους ενόρκους αν πίστευαν ή όχι ότι ένας παιδεραστής είχα καταφέρει να ξεφύγει ελεύθερος. Αυτό που λέμε τεκμήριο αθωότητας δεν έχει απλά πάει περίπατο, αλλά μια ομόφωνη αθώωση από μια επιτροπή ενόρκων δεν σημαίνει τίποτα για αυτά τα άτομα.

Η Nancy Grace, η πρώην εισαγγελέας, που κάθε βράδυ έχυνε το δηλητήριό της στο CNN, με το ζόρι μπόρεσε να συγκρατήσει τον εαυτό της όταν άκουσε την ετυμηγορία του Τζάκσον. Η Grace, η οποία μήνες τώρα διακηρύσσει την πεποίθηση της για την ενοχή του Τζάκσον, ξεκίνησε την εκπομπή της ως εξής : « Είναι μια καθαρή νίκη στη δικαστική αίθουσα της Καλιφόρνια. Oι ένορκοι στη δίκη του Michael Jackson παρέδωσαν μια απόφαση που συγκλόνισε το έθνος… Ήταν ένα 13 αγόρι ισπανικής καταγωγής που πήγε τον Michael Jackson στο δικαστήριο. Και απόψε, αθωώθηκε εξαιτίας της διασημότητας του.»

Η Grace συνέχισε με το να επιτίθεται στον εκπρόσωπο των ενόρκων, Paul Rodriguez, ρωτώντας τον  σε κάποια στιγμή προκλητικά,« Τι νομίζετε ότι θα χρειαζόταν για να πείσει τους ενόρκους ότι ο Τζάκσον είχε παρενοχλήσει αυτό το αγόρι;»

Η Debra Opri, δικηγόρος για τους γονείς του Τζάκσον, έβαλε τελικά τη Grace στη θέση της : «Λοιπόν, αυτό είναι ένα πικρό χάπι που θα πρέπει να καταπιείς, Nancy. Αυτή είναι η πραγματικότητα, όχι η πραγματικότητα που έχεις δημιουργήσει τον τελευταίο χρόνο. Ο Μαικλ Τζάκσον είναι αθώος. Άφησε τον να ζήσει ήρεμα τη ζωή του και σταμάτα να δικάζεις εκ νέου την υπόθεση, γιατί αυτό είναι που κάνεις.»

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, τα μέσα όρμησαν σε σχόλια από έναν συγκεκριμένο ένορκο, Raymond Hultman, σύμφωνα με τον οποίο αν και δεν υπήρχαν αρκετά στοιχεία για να καταδικάσου τον Τζάκσον για το έγκλημα για το οποίο δικαζόταν, ο τραγουδιστής είχε πιθανότατα ενεργήσει ανάρμοστα με ανήλικά αγόρια στο παρελθόν.

Αυτή η συνομιλία μεταξύ της συμπαρουσιάστριας του Today Show, Katie Couric, και του Mesereau ήταν χαρακτηριστική:

Couric: Μερικοί ένορκοι λένε ότι αυτή είναι μια μη καταδικαστική ετυμηγορία και όχι μια αθωωτική. Ένας ένορκος είπε ότι πιστεύει ότι ο Τζάκσον παρενόχλησε άλλα παιδία, απλά όχι αυτό το συγκεκριμένο. Είναι λοιπόν αυτή η δικαίωση του Michael Jackson αυτό που οι οπαδοί του πιστεύουν ότι είναι;»

Mesereau: Ναι, είναι. Ο Macaulay Culkin ήρθε και κατέθεσε ο Μαικλ δεν τον άγγιξε ποτέ. Ο κ.Robinson κατέθεσε ότι ο κ.Τζάκσον δεν το άγγιξε ποτέ. Ο κ.Barnes κατέθεσε το ίδιο. Θέλω να πω ότι, προσπάθησα να προωθήσουν θεωρίες για την συμπεριφορά του κ. Τζάκσον οι οποίες κατέρρευσαν επειδή δεν ήταν αλήθεια.

Couric: Όμως το βρίσκεται ανησυχητικό, κύριες…

Mesereau: Νομίζω ότι είναι μια απόλυτη δικαίωση.

Couric: Το βρίσκεται όμως ανησυχητικό, κ. Mesereau, που ένας ένορκος λέει ότι, « πιστεύω ο Michael Jackson παρενόχλησε παιδία ή έχει παρενοχλήσει παιδία στο παρελθόν;»

Mesereau: Όχι. Δεν το βρίσκω ανησυχητικό γιατί κερδίσαμε την υπόθεση όπως και έπρεπε να είχαμε κάνει. Είναι αθώος.

(Αυτό που δεν ανέφεραν τα μέσα ήταν ότι ο συγκεκριμένος ένορκος όπως και μια άλλη,είχαν ήδη κλείσει συμφωνία πολλών χιλιάδων δολαρίων για την έκδοση βιβλίων στα οποία θα ισχυρίζονταν ότι ο Τζάκσον ήταν ένοχος. Τα βιβλία αυτά δεν εκδόθηκαν ποτέ καθώς οι δυο ένορκοι μη έχοντας στοιχεία για να υποστηρίξουν τις κατηγορίες τους, αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη λογοκλοπή από άρθρα ταμπλόιντ εφημερίδων. )

Δημοσκοπήσεις καταγράφουν μια μεγάλη πλειοψηφία που εξακολουθεί να πιστεύει στην ενοχή του Τζάκσον. Όμως από πού παίρνει τις πληροφορίες του το κοινό; Όπως παρατήρησε ο δικηγόρος Barry Scheck στο Today Show, το κοινό παρακολούθησε τη δίκη μέσα από το πρίσμα των ΜΜΕ, ενώ το σώμα των ενόρκων την παρακολούθησε απευθείας.

Οι κατηγορίες συνωμοσίας που χρεώθηκαν από τον Sneddon – ο Τζάκσον κατηγορήθηκε ότι απήγαγε την οικογένεια του υποτιθέμενου θύματός του και σχεδίασε να τους στείλει στη Βραζιλία- αποδείχτηκαν τελείως παράλογες. Ο Mesereau δεν δυσκολεύτηκε στο να αποδείξει ότι μέλη της οικογένειας είχαν πάει για ψώνια κατά τη διάρκεια της υποτιθέμενης ομηρίας τους, (συμπεριλαμβανομένου και αποτρίχωση για την μητέρα του 13χρονου παιδιού και ορθοδοντικές εργασίες για το αγόρι και τον αδελφό του.) Μαρτυρίες ανέφεραν ότι η οικογένεια είχε «ξεφύγει» και επιστρέψει τρείς φορές στο ράντζο του Τζάκσον , μία φόρα μάλιστα με μια Rolls-Royce, αλλά δεν είχε ζητήσει ποτέ βοήθεια.

Η υπεράσπιση παρουσίασε στοιχεία, που η κατηγορούσα αρχή δεν μπόρεσε να αντικρούσει, τα oποία αποδείκνυαν ότι η μητέρα του αγοριού είχε λάβει 152,000 δολάρια ως συμβιβασμό από το J.C. Penney επειδή είχε κατηγορήσει τους φρουρούς ασφαλείας ότι την είχαν θωπεύσει ενώ, στην πραγματικότητα, οι τραυματισμοί είχαν προέλθει από τον βίαιο σύζυγο της. Ο Mesereau μπόρεσε να αποδείξει ότι η γυναίκα αυτή ήταν μια απατεώνας που είχε ιστορία στο να προσπαθεί να αποσπάσει χρήματα από διάσημους με το να χρησιμοποιεί τον καρκινοπαθή γιό της.

Μέλη της επιτροπής των ενόρκων είπαν στον Τύπο,μετά τη δίκη,ότι η μητέρα του αγοριού τους είχε κάνει πολύ άσχημη εντύπωση. Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής της, η γυναίκα ισχυρίστηκε ότι την περίοδο της υποτιθέμενης αιχμαλωσίας της απειλούνταν από «δολοφόνους» οι οποίοι σχεδίαζαν να απαγάγουν τα παιδία της με αερόστατο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις οι κινήσεις από την πλευρά της δίωξης στράφηκαν εναντίων της. Καλεσμένη από τον Sneddon ως μάρτυρας, η Debbie Rowe, πρώην σύζυγος του Τζάκσον, αποδείχτηκε ιδιαίτερα υποστηρικτική απέναντι στον τραγουδιστή. Στην εναρκτήρια δήλωσή του ο εισαγγελέας είχε υποσχεθεί στους ενόρκους ότι η Rowe θα κατέθετε ότι ένα βίντεο στο οποίο είχε καταγραφεί να υμνεί τον Τζάκσον,είχε γίνει κάτω από πίεση και ότι η εμφάνισή της ήταν εξολοκλήρου στημένη. Όταν εμφανίστηκε, η Rowe, η οποία βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη με τον Τζάκσον για την κηδεμονία των παιδίων τους, απέρριψε αυτή την εκδοχή των γεγονότων και αποκάλεσε τον ποπ τραγουδιστή « φίλο μου.»

Η δίωξη κάλεσε μια σειρά από πρώην υπαλλήλους της Neverland να καταθέσουν,οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι ο Τζάκσον είχε θωπεύσει μια σειρά από νεαρά αγόρια στις αρχές του 1990. Οι περισσότεροι από αυτούς τους μάρτυρες είτε είχε μηνύσει είτε είχε πουλήσει ιστορίες για τον Τζάκσον και , όπως ο Μesereau επισήμανε στην Couric, τα αγόρια που κατέθεσαν αρνήθηκαν οποιαδήποτε απρέπεια.

Ένορκοι που μίλησαν στα μέσα εξήγησαν ότι η δίωξη δεν είχε ποτέ υπόθεση. Ένας από τους ενόρκους, μια μητέρα μέσης ηλικίας , είπε στους δημοσιογράφους, « Τα αποδεικτικά στοιχεία μίλησαν. Είχαμε μια ντουλάπα γεμάτη από στοιχεία που μας έκαναν να καταλήξουμε στο ίδιο συμπέρασμα – δεν υπήρχαν αρκετά για να καταδικάσουμε. Τα πράγματα δεν ταίριαζαν,» είπε.

Σε μια δήλωση που είχαν προετοιμάσει και η οποία διαβάστηκε στην αίθουσα από τον δικαστή, η επιτροπή των ενόρκων που αποτελούταν από οκτώ γυναίκες και τέσσερις άντρες εξήγησε, « Εμείς οι ένορκοι νιώθουμε το βάρος από τα μάτια του κόσμου. Μελετήσαμε προσεκτικά τις μαρτυρίες, τα στοιχεία, τους κανόνες και τις διαδικασίες. Φτάσαμε με αυτοπεποίθηση στην ετυμηγορία μας.»

Οι ένορκοι εξήγησαν ότι όσο η δίκη προχωρούσε, άρχισαν να αντιλαμβάνονται όλο και λιγότερο τον Τζάκσον ως διασημότητα. «Παρ’όλο που είναι ένας σούπερ σταρ, είναι άνθρωπος», εξήγησε μια ένορκος. « Βλέποντας τον καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης, είναι ένα φυσιολογικό άτομο. Τον έκανε πραγματικό στα μάτια μου.»

Ο Rodriguez είπε στο Good Morning America του ABC ότι ο Τζάκσον τους είχε ευχαριστήσει. « Μας κοίταξε. Μάλιστα, είχα οπτική επαφή μαζί του τη στιγμή που διαβαζόταν το τελευταίο μέρος της ετυμηγορίας και αυτός μας είπε,« Σας ευχαριστώ.»