Μικρές,πικρές αλήθειες για τον Μάικλ Τζάκσον : Όσα οι φαν γνωρίζουν,τα μέσα δεν λένε και το κοινό δεν θα μάθει ποτέ.

Πρωτότυπος τίτλος : IN DEFENSE OF MICHAEL
[9 February 2005]
Αρθρογράφος : Josephine Zohny

Μετάφραση: mixalopoulos aris

Το άρθρο δημοσιεύτηκε κατά τη διάρκεια της δίκης του Μάικλ Τζάκσον το 2005

Είμαι φαν του Μαικλ Τζάκσον. Δεν έχω κανέναν ενδοιασμό γι’αυτό.Αγαπώ τη μουσική του, αγαπώ το χορό του. Να πάρει, μου αρέσουν ακόμα και αυτές οι χρυσές, γυαλιστερές επικαλαμίδες που συνηθίζει να φοράει σε ειδικές περιπτώσεις. Όμως είμαι νέα φαν.Ήταν προς τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν έμαθα ποιος ήταν ο Μάικλ Τζάκσον. Ο παγκόσμιος Τύπος τον είχε ήδη στιγματιστεί ως παράξενο, έτσι σχεδόν τίποτα από ότι έχει συμβεί σε αυτόν από τότε δεν με έχει σοκάρει. Πολύς κόσμος που γεννήθηκε στη δεκαετία του 80 μεγάλωσε αποδεχόμενος αυτόν τον Μάικλ, τον ίδιο που κατέληξε να γίνει συνώνυμο με οτιδήποτε δυσφημιστικό και ανατριχιαστικό. Όσο παράξενο και να ακούγεται πάντως, ακόμα και αυτός ο Μάικλ Τζάκσον ήταν αποδεκτός- τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που οι κατηγορίες περί παιδικής παρενόχλησης άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους.

Το ξέσπασμα του πρώτου σκανδάλου έδωσε στον κόσμο βάσιμους λόγους να αντιπαθούν τον Μάικλ Τζάκσον, πιο ουσιαστικούς από την παραξενιά του. Τους έδωσε μια δικαιολογία να αμφισβητήσουν το κάποτε αδιαμφισβήτητο ταλέντο του, αν και είναι κάπως γελοία η σκέψη ότι ένα τεράστιο ταλέντο όπως το δικό του, θα έπαυε τόσο βολικά να υφίσταται ακριβώς τη στιγμή που η γνώμη του κοινού μετατοπίστηκε. Η υπόθεση του 1993,όπου μηνύθηκε – αλλά δεν διώχτηκε ποτέ ποινικά- για παρενόχληση ενός 13 χρόνου αγοριού, προφανώς έδωσε στο κοινό την άδεια να τον αντιλαμβάνεται λιγότερο σαν άνθρωπο και περισσότερο σαν ένα είδος ζώου που ενθουσιάζονταν να βλέπουν να οδηγείται στο γκρεμό. (διαβάστε περισσότερα) Οι επικριτές του Μάικλ Τζάκσον λένε ότι ο ίδιος προκάλεσε αυτόν τον χλευασμό προς το πρόσωπό του, όμως είναι τα μέσα εκείνα που επέλεξαν να αφήσουν τις κατηγορίες και όχι το έργο του,να καθορίσουν τον Μάικλ Τζάκσον. Ο Μάικλ Τζάκσον δεν έγινε ξαφνικά μουσικά ασήμαντος εξαιτίας των κατηγοριών.

Παρά το γεγονός ότι τα μετάThriller άλμπουμ του είχαν μεγάλες πωλήσεις και έτυχαν τότε γενικής κριτικής αποδοχής, οι γενικές γνώμες σήμερα τείνουν να εκθειάζουν τις αρετές μόνο του Off the Wall και του Thriller, επαινώντας τη μαγεία του Quincy Jones για την επιτυχία τους. (Ξεχάστε το γεγονός ότι ο Quincy Jones συμμετείχε επίσης και στη δημιουργία του Bad,το 1987). Αυτό που μπορεί να ήταν ο πραγματικός καταλύτης για την «πτώση» του Τζάκσον άρχισε να παίρνει μορφή το 1986, όταν ο Τζάκσον απέκτησε τον κατάλογο ΑTV, που περιλάμβανε τα εκδοτικά δικαιώματα περισσοτέρων από 150 τραγουδιών των Μπίτλς, για το ποσό των 47.5 εκατομμυρίων δολαρίων. Αργότερα συγχώνευσε το ATV με τον εκδοτικό κατάλογο της Sony, δημιουργώντας μια μουσική-εκδοτική επιχείρηση αξίας περίπου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Με αυτές τις κινήσεις, ο Τζάκσον έγινε κάτι περισσότερο από ένας απλός άνθρωπος που χορεύει και τραγουδάει. Έγινε ένας από τους πιο ισχυρούς άνδρες στη μουσική βιομηχανία.

Η κριτική ήταν άμεση. «Έκλεψε» τον κατάλογο από τον Paul McCartney. Βεβήλωσε τα πολύτιμα τραγούδια των Mπίτλς με το να δώσει άδεια να χρησιμοποιηθούν σε διαφημίσεις. Ήταν εκείνη την περίοδο που προέκυψε η ονομασία «Wacko Jacko». Μήπως ο σερ Paul αντιμετώπισε τις ίδιες κριτικές όταν αγόρασε τα δικαιώματα μουσικών εκδόσεων άλλων καλλιτεχνών; Όχι, εκείνος εγκωμιάστηκε για το επιχειρηματικό του δαιμόνιο. Η αγορά όμως του ATV καταλόγου σηματοδότησε τη πρώτη φορά που ένας μαύρος (από την εποχή του Berry Gordy, ιδρυτή της Motown και μέντορα του Τζάκσον) έγινε μια υπολογίσιμη δύναμη στη μουσική βιομηχανία και, κατά συνέπεια, στον επαγγελματικό κόσμο.

Και πράγματι, ο κατάλογος παραμένει το επίκεντρο πολλών εικασιών, με ελπιδοφόρους επικριτές να κατασκευάζουν ιστορίες για τον Τζάκσον να ταλεντεύεται στα πρόθυρα της πτώχευσης και στην επικείμενη απώλεια του πολύτιμου καταλόγου: δανείστηκε 200 εκατομμύρια από έναν Σαουδάραβα πρίγκιπα για να ξεπληρώσει τα χρέη του. Θα χάσει τον κατάλογό του. Όχι, περιμένετε, δανείστηκε 200 εκατομμύρια από τη Sony. Περιμένετε, το αρνούνται; Λοιπόν, τότε, τα δανείστηκε από την τράπεζα της Αμερικής. Όπου να’ναι, σας το ορκίζομαι, θα χάσει τον κατάλογο. Οι πηγές; Φυσικά, έχω τις πηγές μου. Ο δεύτερος σύζυγος της ξαδέλφης του θείου του πρώην γείτονα της οικιακής βοηθού του Τζάκσον μου είπε ότι ισχύει.

Ε λοιπόν, έχουν περάσει δεκαοχτώ χρόνια και ο Τζάκσον έχει ακόμα τον κατάλογο και όμως οι αβάσιμες εικασίες συνεχίζουν. Μήπως ο McCartney αντιμετωπίζει τις ίδιες εικασίες, αν και οι κατάλογοι που κατέχει περιλαμβάνουν τη δουλειά πολλών μαύρων τραγουδιστών; Φυσικά και όχι. Ο McCartney ζει πλουσιοπάροχα χωρίς κανένας να εκφράσει κάποια αμφιβολία ή να κρυφογελάσει για το οικονομικό του μυαλό. Όμως επειδή ο Mάικλ Τζάσκον αγόρασε τους Μπίτλς, έχει όλα τα χαιρέκακα ανθρωπάκια να ανυπομονούν για την οικονομική του καταστροφή.

Γιατί αυτή η διαφορετική μεταχείριση των δύο καλλιτεχνών; Αναμφισβήτητα,η φυλή παίζει σημαντικό ρόλο. Ο Τζάκσον έχει κατηγορηθεί ότι έχει χρησιμοποιήσει το θέμα της φυλής κατά τη διάρκεια της τωρινής κατάστασης, καθώς επίσης και κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαμάχης του με τον πρώην πρόεδρο της Sony Music, Τοmmy Mottola. Μπορεί να αμφισβητηθεί ότι εκείνοι που ελέγχουν τις επαγγελματικές πρακτικές του Τζάκσον πιο αυστηρά από εκείνες των αντίστοιχων λευκών, νοιώθουν την ανάγκη να υπονομεύσουν τη συγκεκριμένη υπεράσπιση. Ειδήμονες των μέσων μαζικής ενημέρωσης και σχολιαστές- όλοι,από τις κυρίες της εκπομπής «Τhe View», τον Bill O’Reilly, τη «φωνή των μαύρων» στο Rolling Stones, Toure, προσπάθησαν να τον ξεγυμνώσουν από τα επαγγελματικά του επιτεύγματα, και τώρα προσπαθούν να τον ξεγυμνώσουν από τη φυλή του. (Αν και ομολογουμένως το « Άρρεν μαύρης φυλής» είναι τώρα γραμμένο σε περίοπτη θέση στην διάσημη πλέον φωτογραφία της σύλληψής του.)

Εάν ο χλευασμός αυτός που ο Τζάκσον αντιμετωπίζει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν είχε καμία φυλετική συνιστώσα, κάποιος θα περίμενε ότι θα λάμβανε ακόμη κριτική αποδοχή από την πλειονότητα, όπως ο Roman Polanski (το 1977 ο Polanski βίασε άγρια έναν δεκατριάχρονο κοριτσάκι αφού του είχε χορηγήσει ναρκωτικές ουσίες) έχει κατορθώσει να κάνει. Εάν δεν επρόκειτο για τη φυλή, η εγγύηση αποφυλάκισης του Τζάκσον δεν θα είχε οριστεί στα 3 εκατομμύρια δολάρια, ενώ του κατηγορούμενου δολοφόνου Phil Spector είχε οριστεί στο, συγκριτικά ασήμαντο,1 εκατομμύριο δολάρια. Απολογητές για την Σάντα Μπάρμπαρα υποστηρίζουν ότι η εγγύηση ορίστηκε σύμφωνα με την οικονομική κατάσταση του Τζάκσον, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ένα σημαντικό ποσοστό των χρημάτων του θα περιερχόταν σε κίνδυνο,εάν δραπέτευε από την πόλη. Περιμένετε όμως, δεν υποτίθεται ότι είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας; Αποφασίστε επιτέλους!

Το γεγονός είναι ότι το πρόσωπο του Μάικλ Τζάκσον θα είναι πάντα άρρηκτα συνδεδεμένο με τα αισθήματα της Αμερικής για τη φυλή: στην καλύτερη περίπτωση, υπέρβαση του χρώματος, στη χειρότερη, αυτό-απέχθεια. Επειδή ο Τζάκσον έχει υπάρξει σταρ από την παιδική του ηλικία, η κοινωνία φαίνεται να πιστεύει ότι της ανήκει, και όταν εκείνος υπερέβη τα όρια αυτού που η κοινωνία πίστευε ότι θα έπρεπε να είναι από άποψη δύναμης, κάποιοι αισθανθήκαν ότι ήταν καθήκον τους να τον μειώσουν σε μέγεθος. Ο άνθρωπος που ολοκλήρωσε το MTV ήταν αγαπητός μόνο όταν απλώς τραγουδούσε και χόρευε, έτσι όπως ήθελε η κοινωνία, όταν δεν αποτελούσε απειλή, όταν έμοιαζε έτσι όπως κάθε μαύρος που δεν αποτελεί απειλεί «πρέπει» να μοιάζει.Το 1993, ο Μάικλ Τζάκσον ήταν αναμφισβήτητα ο μεγαλύτερος διεθνής αστέρας στον κόσμο, αγγίζοντας ανθρώπους κάθε χρώματος και θρησκείας, συνθλίβοντας ρεκόρ πωλήσεων σε παγκόσμια κλίμακα με την άκρως επιτυχημένη «Dangerous» συναυλία και συμβάλλοντας σε φιλανθρωπικές προσπάθειες, με το ίδρυμα Ηeal the World. Όμως, ήταν επίσης πολύ διαφορετικός στην εμφάνιση από την εποχή που βγήκε το αγαπημένο άλμπουν Thriller, και είχε μόλις υπογράψει την σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων συμφωνία του με τη Sony.

Και τότε οι πρώτες κατηγορίες παρενόχλησης έκαναν την εμφάνισή τους. Όμως είναι η απόκοσμη μοναξιά που αναδεικνύεται μέσα απο το «Stranger in Moscow» (απο το History άλμπουμ,1995) λιγότερο όμορφη επειδή ήρθε μετά από τις πρώτες κατηγορίες; Είναι το περίπλοκα ενορχηστρωμένο «Who is it» (από το Dangerous,1991) λιγότερο επιβλητικό επειδή το τραγούδι ηχογραφήθηκε μετά «κάθοδο του Τζάκσον στην τρέλα»; Χάνεται το απολαυστικά funky στοιχείο στο «Υou Rock My World» (από το Invincible,2001) επειδή ο Μάικλ που το τραγούδησε έφερε ελάχιστες φυσικές ομοιότητες με τον άνθρωπο στο εξώφυλλο του Thriller; Εγώ προσωπικά, δεν μπορώ να τα χάψω αυτά, όμως το μεγαλύτερο μέρος του κοινού προφανώς το έχει κάνει, καθώς όλες οι μουσικές προσπάθειες του Τζάκσον φαίνεται να ειρωνεύονται και να γελοιοποιούνται, παρ’όλη την αξία τους.

Φαίνεται ότι η ιδέα ότι ένας μαύρος άντρας -ειδικά ένας που αρνείται να συμμορφωθεί σε σχεδόν όλα τα κοινωνικά πρότυπα και τις προσδοκίες- μπορεί να έχει μια τέτοια βαθιά επίδραση, είναι πάρα πολύ τρομακτική για μερικούς. Στο τραγούδι του «Is it Scary» του 1997,ο Τζάκσον υπόσχεται,« αν θες να δεις εκκεντρικές ιδιορρυθμίες, θα γίνω τρομακτικός μπροστά στα μάτια σου» και πράγματι, σε αυτόν τον απλό στίχο ο Τζάκσον έκανε ένα σημαντικό κοινωνικό σχόλιο- σε ό,τι αφορά την αντίληψη του κοινού, είναι ό,τι οι άνθρωποι θέλουν να είναι. Υποσυνείδητα ίσως, οι εκκεντρικότητες του Τζάκσον ήταν ένας τρόπος να πει «άντε και γαμηθείτε» σε αυτούς που ένιωθε ότι τον εγκλώβιζαν σε αυτό που η καθωσπρέπει κοινωνία θεωρούσε αποδεκτό για έναν μαύρο άντρα. Αλλά με το να καταστρέψει τους περιορισμούς που του είχαν επιβάλλει, αυτές οι αποκλίσεις από τον κανόνα – οι επιχειρηματικές του δραστηριότητες, οι μεταμορφώσεις του λόγω της πλαστικής χειρουργικής, ο γάμος του με την κόρη διάσημου εκλιπόντα ειδώλου- προετοίμασαν επίσης το έδαφος ώστε ο καθένας να πιστέψει σχεδόν τα πάντα γι’αυτόν.

Όποιο πάντως και να είναι το αποτέλσμα της δίκης- και πάρα τα όσα πολλοί θα ήθελαν να πιστέψουμε- ο Μάικλ Τζάκσον ήταν και θα είναι πάντα κάτι περισσότερο από αυτές τις κατηγορίες.

Σημείωση : Ο Τζάκσον το 2005 αθωώθηκε πανηγυρικά (προς μεγάλη λύπη πολλών και ειδικά των ΜΜΕ)